Και μεις αναρωτιόμαστε γιατί στο εξωτερικό οι πολυεθνικές πωλούν φθηνά

Τα πέντε κόλπα των πολυεθνικών για υψηλά και αφορολόγητα κέρδη στην Ελλάδα

Μια πολύ επικερδή αγορά είχαν βρει στη χώρα μας πολυεθνικές επιχειρήσεις αφού με τριγωνικές συναλλαγές μεταξύ μητρικών και θυγατρικών εταιρειών κατάφερναν να βγάζουν κέρδη στην Ελλάδα αλλά με πέντε κόλπα να τα μεταφέρουν στο εξωτερικό. Αυτό αποκαλύπτουν οι έλεγχοι που έγιναν σε δέκα από τις 41 πολυεθνικές από την Υπηρεσία Εποπτείαςς Αγοράς και της της γενικής γραμματείας των υπουργείων Ανάπτυξης, τικότητας και Ναυτιλίας.

άφορα «παιχνίδια» χρησιμοποιούν πολυεθνικές για να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους στην Ελλάδα και να αποφεύγουν τη φορολόγησή τους. Οι CEO's των πολυεθνικών επιχειρήσεων στην εγχώρια αγορά 

εμφάνιζαν ζημιές ή χαμηλά κέρδη και για να δικαιολογήσουν την κατάσταση ανέβαζαν τις τιμές πώλησης των προϊόντων επικαλούμενοι το υψηλό κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεών τους.

Αυτό αποκαλύπτουν τα πρώτα ευρήματα των ελέγχων στις ενδο-ομιλικές συναλλαγές που έκαναν οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς (ΥΠΕΑ) και της γενικής γραμματείας Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Ταυτόχρονα, τιμοληψίες της ΥΠΕΑ δείχνουν πως στην Ελλάδα βασικά αγαθά νοικοκυριού πωλούνται σε σχέση με τη Μ. Βρετανία και την Ισπανία ακριβότερα έως και 85%.

Οι έλεγχοι της ΥΠΕΑ και της γενικής γραμματείας Εμπορίου είναι ειδικοί. Αυτοί καλούνται εφαρμόζοντας την «αρχή των ίσων αποστάσεων» να αποδείξουν αν οι θυγατρικές των πολυεθνικών αποφεύγουν τη φορολόγηση σε μία χώρα μεταφέροντας τα κέρδη στη μητρική ή σε «αδελφή» θυγατρική που δραστηριοποιούνται σε άλλη αγορά του εξωτερικού. Κι αυτό αποκαλύπτεται συγκρίνοντας τις αντίστοιχες ενδο-ομιλικές συναλλαγές ομοειδών επιχειρήσεων.Πληροφορίες λένε ότι ο υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είναι έτοιμος να επιβάλει τα πρώτα πρόστιμα σε πολυεθνικές που παράτυπα πετύχαιναν φοροαποφυγή. Μάλιστα σε μία εταιρεία έχει υπολογιστεί ότι έκανε τζίρο με τις ενδο-ομιλικές συναλλαγές 10 εκατ. ευρώ, δηλαδή αυτά μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό. Και συνεπώς βάσει της νομοθεσίας το πρόστιμο θα ανέλθει στο 1 εκατ. ευρώ (10% επί της συνολικής αξία των συναλλαγών).

Δέκα από 41 πολυεθνικές ελέγχθηκαν μέχρι στιγμής από τους υπαλλήλους της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς. Οι πολυεθνικές με πέντε κόλπα καταφέρνουν να «φουσκώνουν» τις τιμές στην Ελλάδα και να γλιτώνουν κέρδη:

1. Οι μητρικές εταιρείες χρεώνουν υψηλά royalties (δικαιώματα χρήσης σημάτων) στις θυγατρικές. Οι χρεώσεις είναι υψηλές προκειμένου να αποφεύγουν τη φορολόγηση στην Ελλάδα, εμφανίζοντας υψηλό κόστος.

2. Θυγατρικές αγοράζουν από τις μητρικές τους σε υψηλές τιμές προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Οι τιμές είναι «φουσκωμένες» για να παρουσιάζουν μεγάλο κόστος και να γλιτώνουν τη φορολόγηση κερδών στη χώρα μας.

3. Οι μητρικές δανείζουν με υψηλό κόστος τις θυγατρικές τους. Έτσι δικαιολογούν αφενός αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα και αφετέρου τις αυξημένες τιμές των προϊόντων τους.

4. Μία θυγατρική λιανικής κάνει ειδική συμφωνία αγοράς προϊόντων από θυγατρική προμηθευτικής. Ταυτόχρονα σε παγκόσμιο επίπεδο συμφωνία κάνουν και οι μητρικές. Ωστόσο, το όφελος για τη θυγατρική λιανικής δεν της αποδίδεται αλλά πάει στη μητρική της εταιρεία.

5. Εταιρείες εμφανίζουν επί σειρά ετών ζημιές και πρόβλημα ρευστότητας. Με τον τρόπο αυτόν κέρδη τους μεταφέρονται σε άλλες χώρες όπου δραστηριοποιούνται με χαμηλότερους συντελεστές φορολόγησης.

Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα προχωρήσει για τις περιπτώσεις των πολυεθνικών που είναι παραβάτες σε αναδρομικούς φορολογικούς ελέγχους, ακόμη κι αν έχουν ολοκληρωθεί οι τακτικοί. Μάλιστα, φέρεται να υπάρχει και εσωτερική αλληλογραφία ανάμεσα στα υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών με το τελευταίο να δεσμεύεται για τους φορολογικούς ελέγχους.

Η ιστορία των ελέγχων
Για να φτάσει όμως το υπουργείο Ανάπτυξης σε αυτά τα ευρήματα χρειάστηκαν σχεδόν τέσσερα χρόνια. Μια τετραετία με μπόλικη... γραφειοκρατία αλλά και άγνοια του αντικειμένου των ελέγχων των ενδο-ομιλικών συναλλαγών.

Η ιστορία των ελέγχων των ενδο-ομιλικών συναλλαγών ξεκινά από το 2008 όταν η τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. θέσπισε το σχετικό νόμο βασιζόμενη στο πλαίσιο που ακολουθούν κράτη - μέλη του ΟΟΣΑ.

Η αρμοδιότητα ανήκει στο υπουργείο Ανάπτυξης.

Το 2009 θεσπίστηκε κι άλλος νόμος με τις αρμοδιότητες του υπουργείου Οικονομικών στο αντικείμενο, καθώς οι επιχειρήσεις ελέγχονται και για φοροαποφυγή κερδών.

Φάκελοι τεκμηρίωσης
Το Μάιο του 2010 η τότε υπουργός Ανάπτυξης Λούκα Κατσέλη μαζί με τον γενικό γραμματέα Εμπορίου Στέφανο Κομνηνό και Ειδικό Γραμματέα της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς Γιώργο Στεργίου εφάρμοσαν το νόμο και ζήτησαν φακέλους τεκμηρίωσης από 41 ξένες κι ελληνικές πολυεθνικές εταιρείες. Πρόκειται για φαρμακευτικές, εταιρείες ηλεκτρικών ειδών, καταναλωτικών αγαθών, τσιμεντοβιομηχανίες αλλά και λιανικού εμπορίου (σούπερ μάρκετ).

Οι κ. Κομνηνός και Στεργίου ξεκίνησαν προσπάθειες εκπαίδευσης του προσωπικού ζητώντας ταυτόχρονα και τη συνδρομή (μέσω διαγωνισμού) ιδιωτικών εξειδικευμένων ελεγκτικών εταιρειών. Μετά τον ανασχηματισμό το Φθινόπωρο του 2010, φαίνεται ότι για κάποιο λόγο το «transfer pricing»... πάγωσε. Υπήρξε και σχετική πρωθυπουργική εντολή για ενοποίηση των δύο νόμων. Με προσωπική επιμονή των κ. Κομνηνού και Στεργίου το θέμα ανακινήθηκε. Πριν από δύο εβδομάδες ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος ζήτησε τη συγκρότηση μεικτών ομάδων ελέγχου των 41 φακέλων.

Τα αποτελέσματα ελέγχων αποστέλλονται από το υπουργείο Ανάπτυξης στο Οικονομικών και στον εισαγγελέα. Οι πληροφορίες θέλουν οι υπηρεσίες της γενικής γραμματείας Εμπορίου και της ΥΠΕΑ να έχουν ολοκληρώσει τα πορίσματα για τις 10 εταιρείες.